Περιγραφή
Η «Ιλιάδα» ενέπνευσε και εμπνέει όλες τις Τέχνες. Δημιουργούς Ελληνες και ξένους, όπως τον Henri Motte, γνωστό Γάλλο ζωγράφο του 19ου αιώνα, που μας έδωσε είκοσι τέσσερις ακαδημαϊκές λιθογραφίες εμπνευσμένες από το ομηρικό έπος. Πρωτοτυπώθηκαν στο Παρίσι (1886/1887;) και σήμερα εικονογραφούν τα σχολικά βιβλία της «Ιλιάδας». Μεταναστεύοντας το 1934 από την Οδησσό στην Ελλάδα η οικογένεια του Γιώργου Φαρσακίδη έφερε μαζί της μια πλούσια βιβλιοθήκη με αρκετές σπάνιες εκδόσεις. Μεταξύ αυτών και οι λιθογραφίες του H. Motte. «Μπολιασμένος με το όραμα της Επανάστασης… θυμάμαι από παιδί, περιδιαβαίνοντας με θαυμασμό στις εικονογραφημένες σελίδες των μύθων, της Ιλιάδας, να νιώθω μέσα μου την ανάγκη να τα μοιραστώ και με άλλους. Ετσι θα μπορούσα να πω πως η έκδοση αυτού του λευκώματος δεν είναι παρά η εκπλήρωση μιας επιθυμίας που από χρόνια φώλιαζε μέσα μου».
Οι είκοσι τέσσερις λιθογραφίες του Henri Motte (μία για κάθε Ραψωδία), εμπνευσμένες από την «Ιλιάδα», «παντρεύονται» στο Λεύκωμα με στίχους από το Ομηρικό έπος σε μετάφραση Αλέξανδρου Πάλλη και Ιάκωβου Πολυλά. Την επιλογή των στίχων και της μετάφρασης έκανε ο Ηρακλής Κακαβάνης.
Κάθε φύλλο του Λευκώματος και ένα άρμα να ζέψουμε τη γνώση και την εμπειρία για τον πόλεμο, την αξία του ειρηνικού βίου και την ομορφιά της ζωής. Να μας οδηγήσουν στον αιματοβαμμένο κάμπο της Τροίας όπου μαίνεται ο «πολυδάκρυτος» κατακτητικός πόλεμος των Αχαιών και των συμμάχων τους κατά των Τρώων.
Τον πόλεμο, ένα θέμα αποτρόπαιο και αποκρουστικό όσο η εκδίκηση του Αχιλλέα για το θάνατο του Πατρόκλου, με την ερμηνεία του ο Ομηρος από ειδικό το έκανε οικουμενικό, από πρόσκαιρο διαχρονικό και από απάνθρωπο ανθρώπινο. Ο πόλεμος και η αγριότητά του τρομάζουν, όπως σκιάχτηκε ο γιος του Εκτορα από την όψη του πολεμιστή: «Μα πίσω γέρνει το παιδί στον κόρφο της βυζάχτρας / με τις φωνές, τι τόσκιαζε η όψη του γονιού του». Ενώ περιγράφει τις μάχες και απεικονίζει τις πιο οικτρές σκηνές του πολέμου, «λες ποτάμια τρέχανε μαβρόθολα απ’ το αίμας», μας αλλάζει διάθεση. Και τι δε σκαρφίζεται με τη γυναικεία διαβολιά η Ηρα που μεταχειρίζεται τα «μεγάλα μέσα» για να τουμπάρει τον Δία. Και η ασπίδα του Αχιλλέα; Τι δεν έχει πάνω της αυτή η ασπίδα; Αναπλάθει μιας εποχής τον κόσμο ολόκληρο. Οι ήρωες, τα κατορθώματά τους και οι ανθρωποσφαγές παραμερίζονται και ο ποιητής υμνεί την ομορφιά της ζωής και τα αγαθά του ειρηνικού βίου. Σα να θέλει να πει πως παρότι ο πόλεμος ξυπνά τα πιο άγρια και βάρβαρα ένστικτα του ανθρώπου, εντούτοις οι σκοτωμοί δε νικούν τη ζωή, την ανθρωπιά και την ομορφιά. Και στο τέλος του έπους, μετά τα μίση και τους σκοτωμούς, σμίγουν, κλαίει ο γερο – Πρίαμος, κλαίει και ο Αχιλλέας «σα θυμήθηκαν κι οι δυο…». Δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Και ο θρήνος των γυναικών, συμπυκνωμένη όλη η καταστροφή του πολέμου. Μα «ο πόλεμος θ’ αρχίσει αν είναι ανάγκη».
Το λεύκωμα φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως διάμεσος για να (ξανα)διαβάσουμε την «Ιλιάδα» ως λογοτεχνικό ανάγνωσμα που θα δροσίσει την ψυχή μας και θα φωτίσει τη σκέψη μας.
Αξιολογήσεις
Δεν υπάρχει καμία αξιολόγηση προς το παρόν